آیا آیه «ایاک نعبد و ایاک نستعین»، جبر و تفویض را نفی می‌کند؟

-لطفاً راجع به آيه قرآن كه مي فرمايد كل من عليها فان و يبقي وجه ربك ذلجلال و الا كرم و گفته شاعر كه مي گويد در هر دو جهان فقط خداي ماند و بس و باقي همگي كل من عليها فانذ توضيح فرمايد ؟(0)

-2-چرا ما مسلمانان در نماز در آيه ي اهدناالصراط المستقيم به صورت جمعي دعا ميكنيم و از ضمير جمع استفاده مي نمائيم ؟(0)

-1- در آيه مباركه { انا انزلناه في ليله القدر } ضمير «ه » در انزلناه به كجا بر مي گردد و استناد آيه به انزال قرآن در كجاي آن مي باشد ؟(0)

-- چرا در قرآن « فيه هدي للمتقين » آمده پس غير متقين چگونه به هدايت برسند ؟(0)

-آيا در مورد عمر و ابوبكر آيه اي در قرآن وجود دارد؟(0)

-فصيح ترين آيه قرآن كدام است؟
(0)

-مقصود از اين آيه كه: «محمّد پدر هيچ يك از مردان شما نيست» چيست؟
(0)

-آيات مختلفي كه بيانگر خلقت انسان است و مثلاً در برخي از آنها خلقت انسان از خاك و در برخي از آب دانسته شده است، چگونه توجيه مي شود؟
(0)

-آيا اين كه در قرآن آمده است: «لن يصيبنا اِلاّ ما كتب الله لنا;(1) هيچ حادثه اي براي ما رخ نمي دهد مگر آنچه خداوند برايمان مقدّر كرده است.» با اختيار انسان سازگار است؟
(0)

داغترین ها

-آيات برائت از مشركين در چه سالي در چه روزي توسط چه كسي قرائت شد؟
(0)

-- چرا در قرآن « فيه هدي للمتقين » آمده پس غير متقين چگونه به هدايت برسند ؟(0)

-آيا در مورد عمر و ابوبكر آيه اي در قرآن وجود دارد؟(0)

-فصيح ترين آيه قرآن كدام است؟
(0)

-مقصود از اين آيه كه: «محمّد پدر هيچ يك از مردان شما نيست» چيست؟
(0)

مطالب این بخش جمع آوری شده از مراکز و مؤسسات مختلف پاسخگویی می باشد و بعضا ممکن است با دیدگاه و نظرات این مؤسسه (تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)) یکسان نباشد.
و طبیعتا مسئولیت پاسخ هایی ارائه شده با مراکز پاسخ دهنده می باشد.

کد مطلب:55542 چهارشنبه 29 فروردين 1397 آمار بازدید:3841

گنجینه پرسمان » قرآن

آیا آیه «ایاک نعبد و ایاک نستعین»، جبر و تفویض را نفی می‌کند؟

پرسش :

آیا آیه «ایاک نعبد و ایاک نستعین»، جبر و تفویض را نفی می‌کند؟

پاسخ:

به نظر برخی از مفسران، آیه شریفه «إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعینُ»؛[1] دلالت بر بطلان جبر و تفویض دارد؛ زیرا هنگامی که می‌گوییم: «ایاک نَعْبُدُ»(تنها تو را می‌پرستیم)، پس داراى اختیار هستیم، نه مجبور. و چون می‌گوییم: «ایاک نَسْتَعِینُ»(تنها از تو یارى می‌جوییم)، پس نیاز به او داریم و امور به ما تفویض نشده است.[2] به بیان دیگر، در این آیه، فعل عبادت و استعانت را به بنده نسبت می‌دهد. لذا این آیه نظریه جبر را رد می‌کند، ولى کمک، یارى و نیروىِ بر انجام فعل را از خدا می‌خواهد؛ از این‌رو نظریه تفویض را رد می‌کند.[3]

از طرفی می‌توان گفت که فراز «إِیَّاکَ نَسْتَعین» نیز خود به تنهایی جبر و تفویض را نفی می‌کند، زیرا اگر زندگی انسان در مسیری از پیش تعیین شده و تخلف‌ناپذیر مشخص شده باشد، کمک خواستن از خدا چه معنایی خواهد داشت؟! و نیز اگر بعد از خلقت، تمام امور به خود انسان تفویض شده و خدا هیچ دخالتی در تعیین مسیر انسان نداشته باشد، معنای یاری خواستن از خدا چه خواهد بود؟![4]

[1]. «تنها تو را مى پرستیم و تنها از تو یارى مى‏جوییم». فاتحه، 5.

[2]. قرائتى محسن، تفسیر نور، ج ‏1، ص 28، تهران، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن، چاپ یازدهم، 1383ش.

[3]. ر. ک: طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 1، ص 111، تهران، اسلام، چاپ دوم، 1378ش.

[4]. برای اطلاع بیشتر در مورد جبر و تفویض، ر. ک: پاسخ‌های 223؛ 1896؛ 528؛130.